Yon brèf ISTWA nan VIETNAMESE EKRI - Seksyon 2

Frape: 2545

Donny Trương¹
Lekòl Atizay nan George Mason University

... kontinye pou seksyon 1

ALFABÈ A

    Ofisyèl Latin lan ki baze sou Alfabèt Vyetnamyen konsiste de ven-nèf lèt: disèt konsòn ak douz vwayèl. Eksepte f, j, w, epi z, ven-de lèt soti nan alfabè Women an. Sèt lèt yo modifye yo se ă, â, đ, ê, ô, ơ, epi ư. Kòm nan lang angle, lòd la swiv konvansyon alfabetik Women an. Lèt ak mak dyakrit vini apre lèt san yo pa. Pa egzanp, a presedan ă ak d presedan đ. Alfabetizasyon sa yo anseye nan lekòl yo.

Lèt ak dyakatik

     vietnamese gen yon kantite anpil nan lèt ki gen mak dyakrit fè distenksyon ton. Ofdonans nan mak ton se varye, men pi komen an se Nguyễn Đình Hòakonvansyon an: ton non (orizontal), egi (byen file), tonm (Huyen), kwòk anwo a (Hi), tild (tonbe), Ak underdot (nng). Paske diacritics jwe yon wòl esansyèl nan différencier ton yo, chak vwayèl ka pran sou youn oswa de mak adisyonèl. Sa ki annapre yo 134 lèt (majiskil ak miniskil) demontre tout posiblite yo nan diacritics nan Vyetnamyen.

LÈT modifye

    Kòm demontre nan alfabè a, la Sistèm ekriti Vyetnamyen itilizasyon sèt lèt modifye. Kat te separe mak diacritical: ă, â, ê, epi ô. Twa te konekte mak dyakriti: đ, ơ, epi ư. Chapit sa a bay plis detay sou lèt modifye yo.

Lèt

    Jounal â gen yon circumflex ki plase anlè lèt la a. A-circumflex a ka pran sou yon aditif egi ( yon ), tonm ( yon ), kwòk anwo a ( yon ), tild ( yon ), oswa underdot ( yon ). Nan Vyetnamyen, yon chevron ki gen fòm circumflex se tou yo itilize sou e ( ê ) Ak o ( ô ).

Lèt

    Jounal đ gen yon travès travèse lèt la d. A đ se yon konsòn inisyal sèlman. Majuskul la Đ gen yon ba orizontal nan mitan wotè kap la nan lèt la D. Miniskil la đ gen yon bar ki konsantre ant elevatè a ak wotè x lèt la d.

Lèt Ê

    Jounal ê gen yon circumflex ki plase anlè lèt la e. E-circumflex la ka pran sou yon aksyon aditif ( E ), kavo E ), kwòk anwo a E ), tilde E ), oswa underdot ( E ). Nan Vyetnamyen, yon chevron ki gen fòm circumflex se tou yo itilize sou a ( â ) Ak o ( ô ).

Lèt Ô

    Jounal ô gen yon circumflex ki plase anlè lèt la o. O-circumflex la ka pran sou yon aksyon aditif ( o ), kavo o ), kwòk anwo a o ), tilde o ), oswa underdot ( o ). Nan Vyetnamyen, yon chevron ki gen fòm circumflex se tou yo itilize sou a ( â ) Ak e ( ê ).

Lèt

    Jounal ơ gen yon kòn ki tache ak aliyen a dwat lèt la o. O-kòn lan ka pran sou yon aditif egi ( o ), kavo ờ ), kwòk anwo a ở ), tilde o ), oswa underdot ( o ). Nan Vyetnamyen, se yon kòn tou yo itilize sou u ( ư ).

Lèt

    Jounal ư gen yon kòn ki tache ak aliyen a dwat lèt la u. U-kòn lan ka pran sou yon adisyonèl egi ( u ), kavo u ), kwòk anwo a u ), tilde u ), oswa underdot ( u ). Nan Vyetnamyen, se yon kòn tou yo itilize sou o ( ơ ).

TONE MARC

     Vyetnamyen se yon lang ton. Aksan yo itilize pou endike sis ton diferan: "nivo"(orizontal), “egi-fache"(sc), “tonbo-bese"(HUYn), “lis ap monte" hMwen, "pwatrin-leve"(tonbe), ak "pwatrin-lou"(nng). Nan ekri, se yon sèl ton reprezante kòm anprente (a), kat yo endike ak dyakriti make sou a vwayèl ( á, à, yon, epi ã ), ak yon sèl make ak yon dot anba yon vwayèl ( yon ). Se pou nou kraze moun sa yo mak ton.

DEMAKE

    Yon ton ki makeorizontal) pa gen okenn aksan. Goud li yo varye soti nan mitan-wo mitan.

AKIT

     An egi (du sắc) se yon aksan devan-koupe yo mete sou vwayèl: á, é, í, ó, ú, epi ý. Yon egi, ki kòmanse soti nan yon anba etwat epi li fini ak yon tèt lajè, vle di yon gwo tantasyon k ap monte. Li ta dwe monte yon ti kras nan direksyon dwa karaktè nan baz la ( á ) san yo pa tonbe. Lè konbine, li dwe pozisyone klèman de yon lòt mak ( yon, yon, E, o, o, Oswa u ).

Tonm

  A tonm (du huyền) se yon aksan dèyè-koupe yo mete sou vwayèl: à, è, ì, ò, ù, epi y. Yon kavo, ki kòmanse soti nan yon lajè tèt epi ki fini ak yon anba etwat, vle di yon ton ki ba. Li ta dwe monte yon ti kras nan direksyon bò gòch karaktè nan baz la ( à ) san yo pa tonbe. Lè konbine, li dwe pozisyone klèman de yon lòt mak ( yon, yon, E, o, ờ, Oswa u ).

HOOK ANRE

    Yon kwòk anwo adMwen menm) se yon mak ton ki sanble ak yon mak kesyon dotless mete sou vwayèl: yon, E, mwen, o, u, epi y. Li vle di yon gode mitan-ba jete. Lè konbine, li dwe pozisyone klèman de yon lòt mak ( yon, yon, E, o, ở, Oswa u ).

aksan mak

    A tild (du ngã) se yon aksan mete sou vwayèl: ã, E, ĩ, õ, ũ, Oswa y. Li vle di yon gwo tantasyon k ap monte. Lè konbine, li dwe pozisyone klèman de yon lòt mak ( yon, yon, E, o, o, Oswa u ).

PWOJÈ

     An underdot (dNwa) se yon dot yo mete anba vwayèl: yon, E, mwen, o, u, epi y. Li vle di yon goud ki gen yon gout ki ba epi yo dwe pozisyone byen klè anba a debaz la.

... kontinye nan seksyon 3 ...

BAN TU THU
01 / 2020

NÒT:
1: Sou otè a: Donny Trương se yon designer ki gen yon pasyon pou tipografi ak entènèt la. Li te resevwa mèt li nan boza nan desen grafik soti nan Lekòl la nan Atizay nan George Mason University. Li se tou otè a Tipografi Web pwofesyonèl.
◊ Ban Tu Thu te mete mo an karaktè gra ak imaj sépia thanhdiavietnamhoc.com

Wè plis:
◊  Yon brèf ISTWA nan VIETNAMESE EKRI - Seksyon 1
◊  Yon brèf ISTWA nan VIETNAMESE EKRI - Seksyon 3
◊ elatriye